Cevdet USTA
Euronews, Portekiz’e giderek buradaki beyin göçünün nedenlerini, sonuçlarını ve olası çözüm yollarını araştırdı.
Beyin göçü, kalifiye işçilerin daha iyi ücretler ya da daha iyi yaşam ve çalışma koşulları arayışıyla ülkeyi terk etmesi olarak biliniyor.
Böylesine yüksek eğitimli bir iş gücüne kucak açan yerler ise “beyin göçü” ile gelişim gösteriyor.
Peki ya geride kalan bölgeler? Bu bölgeler “yetenek geliştirme tuzakları” olarak görülüyor. Buralarda nitelikli iş gücü küçülebiliyor ve üretkenlik azalabiliyor. Yüksek öğrenim oranları düşerken, bir yandan demografik değişiklikler de yaşanıyor. Bu durum yeni nesil gençleri göç etmeyi düşünmeye zorlayan bir kısır döngüye dönüşmesine neden oluyor.
Avrupa Komisyonu’na göre bu durum AB nüfusunun neredeyse yüzde 30’unu oluşturan 82 bölgeyi etkiliyor.
Portekiz, mevcut zorlukların ve araştırılan olası çözümlerin açık bir örneği olarak görülüyor.
Portekizli gençlerin yüzde 30’unun yurt dışında yaşadığı belirtiliyor. Portekizli göçmenlerin yüzde 70’i ise 40 yaşın altında bulunuyor.
Portekiz hükümeti vasıflı gençleri elinde tutmak için 18-35 yaş arası işçilerin vergilerini düşürmek üzere bir plan başlattı. Bu proje ile 400.000 kadar gence yardımcı olabileceği düşünülüyor.
Ancak bu girişim Constança ve Joao isimli iki genci beyin göçü fikrinden caydırmış gözükmüyor.
Hukuk mezunu olan bu iki genç, 14.000 kilometre uzaklıktaki Güneydoğu Asya’daki Doğu Timor’a taşınmak üzereler.
25 yaşında bir avukat olan Constança, orada bir hukuk firmasında Portekiz’dekinden çok daha iyi koşullara sahip yeni bir iş bulduğunu belirtiyor.
Constança, “Konut ödeneğinden arabaya kadar daha fazla avantaj ve buraya kıyasla çok daha yüksek bir maaş var. Bu da orada, örneğin tek odalı bir dairede yaşamak isteseydik burada sahip olacağımdan daha fazla satın alma gücüne sahip olacağım anlamına geliyor,” diye açıklıyor.
Pek çok genç Portekizli gibi Constança ve João da Portekiz’i bitmek bilmeyen bir işsizlik, düşük ücretler, yüksek vergiler, karşılanamaz konut fiyatları ve kötü çalışma koşulları ülkesi olarak görüyor.
Ülkesini ne kadar sevdiğinden bahseden Joao ise, ‘Hayal kırıklığına uğramış hissetmenin ötesinde, bence bizim neslimiz sinirli hissediyor. Üzülüyorum, çünkü ülkemi gerçekten seviyorum. Ve benim için, bu koşullar olmasaydı, burada doğru koşulları bulabilseydim, (Portekiz’i) terk etmezdim,’ diyor.
Bu durumu ele almak amacıyla Avrupa Birliği bölgeleri, üye devletler ve Avrupa Komisyonu’nun kendisi de “Yetenek Teşvik Mekanizması” adını verdikleri bir süreçte yer alıyor.
Mekanizmanın etkileri, Alentejo bölgesindeki Évora’da inşa edilmekte olan hastane gibi şantiyelerde şimdiden görülebiliyor.
Yaklaşık yarım milyon kişiye daha iyi sağlık hizmetleri sunmak için 200 milyon euro değerinde bir başlangıç yatırımı yapıldı.
Aynı zamanda özellikle beyin göçünden etkilenen bir bölgede kalifiye sağlık çalışanlarını eğitmek ve elde tutmak için bu yatırım gerçekleştirildi. Bölgenin 2080 yılına kadar nüfusunun yüzde 30’unu kaybetmesi bekleniyor.
Yetenek Arttırma Mekanizması bölge koordinatörü Tiago Pereira, “Önümüzdeki yılın sonunda (hastane) bittiğinde, umduğumuz gibi, burada sağlık profesyonellerimiz olacak ve insanlar bu bölgeye gelecek. Uzman teknisyenlerimiz ve eğitimimiz olacak. Bu mikro sektörde insanlar önümüzdeki iki ila üç yıl içinde etkili değişiklikler yapabilecekler,” diye belirtiyor.
Bölgesel, ulusal ve Avrupalı yetkililer hastane ve eğitim merkezinin 2000’e kadar vasıflı istihdam oluşturacağını tahmin ediyor.
Gazeteci adı • Julian GOMEZ
(Yukarıdaki yazı Euronews sitesinden alınmıştır.)
ZAFER ÖZCİVAN
Ekonomist-Yazar
aaaa aaaa
